Tribine
19.00 H PROF. DR NATAŠA RAIČEVIĆ, PMF UCG, KAKO I KOLIKO ZNAMO O UNUTRAŠNJOJ STRUKTURI PROTONA
Odakle ideja o tome da proton ima unutrašnju strukturu i da se sastoji od kvarkova? Zašto kvarkovi imaju boju? Kako znamo da se osim kvarkova u protonu nalaze i gluoni? Kako dolazimo do raspodjela kvarkova i gluona u protonu? Na ova pitanja odgovor ćete dobiti od prof. dr Nataše Raičević, redovnog profesora Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta Crne Gore. Tokom ovog predavanja biće predstavljena najnovija mjerenja raspodjela kvarkova i gluona u protonu dobijena na eksperimentima sa HERA akceleratora u laboratoriji DESY u Hamburgu. Grupa za Fiziku visokih energija sa Univerziteta Crne Gore, kojom rukovodi prof. dr Nataša Raičević, aktivno učestvuje u ovim mjerenjima u posljednjih 10 godina. Osim preciznog poznavanja fundamentalne strukture materije, ova mjerenja su od izuzetnog značaja i za razumijevanje mehanizama nastanka Higgs bozona u proton-proton sudarima na Velikom sudaraču hadrona, LHC, u laboratoriji CERN u Ženevi. Dr Nataša Raičević diplomirala je 1993. na Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta Crne Gore. Zvanje magistra i doktora nauka stekla je na Fizičkom fakultetu u Beogradu, smjer eksperimentalna fizika elementarnih čestica. Rezultati za magistarsku i doktorsku tezu dobijeni su kroz trogodišnje usavršavanje u Institutu za nuklearna istraživanja u Dubni, Rusija i Fizičkom fakultetu Univerziteta u Hajdelbergu gdje je dr Nataša Raičević proučavala eksperimentalni materijal dobijen na eksperimentu CERES/NA45 koji se izvodio u laboratoriji CERN u Ženevi. Primarni cilj ovih istraživanja bio je proučavanje emisije e+e- parova u interakcijama jezgara olova ubrzavanih na SPS akceleratoru sa jezgrima zlata. Na usavršavanjima u institutu DESY u Hamburgu i institutu DESY-Zeuthen u Berlinu radila je i radi na eksperimentalnom materijalu dobijenom na H1 eksperimentu iz interakcija elektrona i protona ubrzavanih do visokih energija na HERA akceleratoru u Hamburgu. Primarni cilj ovih istraživanja je proučavanje fundamentalne strukture protona.
19.20 H PROF. DR ĐURO KUTLAČA, INSTITUT MIHAJLO PUPIN, BEOGRAD, MULTIDISCIPLINARNOST U NAUCI
Multidisciplinarnost je kreativnost koja prelazi granice tradicionalnih akademskih disciplina, škola i načina razmišljanja, radi rešavanja novih potreba i profesija koje se pojavljuju. Primjera radi, izučavanje HIV ili globalnog otopljavanja zahtijevaju razumijevanje različitih oblasti nauke i tehnologije. Multidisciplinarnost nije “invencija XX ili XXI veka”, još su u antici proučavali različite “realnosti” kako bi shvatili i objasnili onu koja im je trenutno u fokusu promišljanja. Danas je razumijevanje razvoja nauke i tehnologije nemoguće bez zajedničkog angažovanja sociologa, filozofa, inženjera i tehnologa svih struka i eksperata iz prirodnih nauka. Nanotehnologije su predmet istraživanja kvantne fizike, računarskih nauka, bioinformatika, molekularne biologije, kvantne informatike itd. Održivi razvoj zahtijeva analizu i sintezu istraživanja od ekonomije, ekologije do niza disciplina u društvenim i prirodnim naukama. Multidisciplinarnost nas vraća idealu renesansnog čoveka, ljubopitljivog i znatiželjnog da ovlada znanjima i vještinama niza disciplina, čovjeka koji zna da je jedinstvo sinteza mnoštva. Prof. dr Đuro Kutlača je rođen u Zagrebu 1956. godine. Diplomirao je na Elektrotehničkom fakultetu u Beogradu, odsjek za elektroniku. Doktorirao je na Fakultetu organizacionih nauka u Beogradu. Radi na Institutu “Mihajlo Pupin”, kao rukovodilac Centra za istraživanje razvoja nauke i tehnologije. Dr Đuro G. Kutlača je tokom trodecenijskog istraživačkog staža učestvovao u realizaciji 40 naučnoistraživačkih projekata, objavio preko 170 radova. Bio je gostujući istraživač u FhG Institutu za sistemsku tehniku i istraživanje inovacija, Karlsruhe, Njemačka, na univerzitetu u Brajtonu, a bio je član NESTI¬ grupe pri OECD-u u Parizu. Predavač je na više fakulteta.
19.40 H DR SNEŽANA DRAGIĆEVIĆ, PRIRODNJAČKI MUZEJ CRNE GORE, PUT TIGRASTOG KOMARCA DO CRNE GORE
Više od polovine svjetske populacije ljudi živi pod stalnom prijetnjom moguće zaraze od patogena koje prenose invazivne invertebrate. Među njima najznačajnije mjesto imaju komarci. Predavanje dr Snežane Dragićević je predstavljanje dosadašnjih rezultata utvrđivanja prisustva, odnosno definitivnog nastanjenja najznačajnije invazivne vrste komaraca Stegomia albopicta (Aedes albopictus) Skuse, 1895 (Diptera, Culicidae) na teritoriji Crne Gore. Vrsta, koju popularno zovu „azijski tigar”, je ″egzotična″ vrsta komaraca porijeklom iz jugoistočne Azije. Od osamdesetih godina prošlog vijeka se, zahvaljujući čovjeku, naselila u obje Amerike, Afriku i Evropu. Vrsta je antropofilna, izuzetno agresivna i prirodni je vektor opasnih arbovirusa koji mogu ugroziti zdravlje i život ljudi i životinja. Dr Snežana Dragićević je rođena u Mojkovcu, 1972. godine. Osnovnu i srednju školu završila u Podgorici, kao i Prirodno-matematički fakultet, odsjek biologija. Jedno vrijeme radila na matičnom fakultetu kao saradnik na predmetu fiziologija biljaka, a od 1997. radi u Prirodnjačkom muzeju Crne Gore, kao kustos u Zbirci mahovina. Magistarske i doktorske studije pohađala na Biološkom fakultetu u Beogradu, baveći se taksonomijom, ekologijom i rasprostranjenjem mahovina crnogorskih kanjona – Mrtvice i Morače. Odnedavno se zanima i za tigraste komarce.
20.00 H DR IRENA OROVIĆ, ETF UCG, ZAŠTITA DIGITALNIH PODATAKA – WATERMARKING
Razvoj digitalnih podataka, njihova široka dostupnost i laka prenosivost doveli su do potrebe za razvojem algoritama za zaštitu ovih sadržaja. Pod zaštitom se podrazumijeva zaštita autorskih prava, integriteta podataka, autentičnosti podataka, zaštita od neograničenog i nekontrolisanog kopiranja podataka. Kada se govori o digitalnim multimedijalnim podacima obično se misli na audio signale, sliku i video signale. Kako bi se obezbijedila efikasna zaštita podataka uvedene su brojne tehnike među kojima se naročito ističe digitalni watermarking. Ova tehnika je zasnovana na umetanju tajnog signala u podatke koje želimo da zaštitimo. Tajni signal se naziva watermark ili vodeni žig i poznat je samo vlasniku sadržaja ili onome ko vrši watermarkiranje. Jedna efikasna procedura za zaštitu digitalnih podataka trebalo bi da obezbijedi da watermark ne uništi kvalitet originalnog signala odnosno da bude neprimjetan, ali da s druge strane bude otporan na različite tehnike obrade signala, kao što su filtriranje, kompresije signala i šumove koji se mogu javiti prilikom prenosa signala. Irena Orović je rođena 1983. u Podgorici. Završila je studije na Elektrotehničkom fakultetu u Podgorici, diplomirala je sa ocjenom 10 2005. godine u Brestu, Francuska. Doktorsku disertaciju odbranila je na Elektrotehničkom fakultetu u Podgorici. Od 2005 do 2010. godine učestvovala je u izvođenju vježbi kao saradnik u nastavi na više fakulteta. U maju 2010. godine izabrana je u zvanje docenta. Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja, objavila je 19 naučnih radova u vodećim svjetskim časopisima, a prošle godine bila je po odluci Ministarstva nauke Crne Gore najuspješnija žena u nauci.
20.20 H DR STANIŠA RASPOPOVIĆ, ŠVAJCARSKI INSTITUT ZA TEHNOLOGIJU LOZANA, SPAJANJE NERVNOG SISTEMA I ELEKTRONIKE ZA FUZIJU ČOVJEKA I MAŠINE
Neuralne proteze su postale validan način za rehabilitaciju osoba sa neuralnim oštećenjima (najslavniji primjeri su pejsmejkeri, koklearni implanti, duboki stimulatori mozga itd.). Zajedno sa nevjerovatnim entuzijazmom koji se rodio, i čak postao dio popularne kulture (kao u fimovima Terminator, Ja Robot) i umjetnosti, tehnološki problemi povezani sa visoko funkcionalnom upotrebom neuralnih proteza čine da su one i dalje korak iza očekivanja. U ovom predavanju biće objašnjena nervna stimulacija, neophodna da bi čovjek osjećao robotsku ruku kao produženi dio svog tijela, ali i problemi sa kojima se sreće moderna tehnologija. Drugi dio predavanja će se suočiti sa problemom povreda kičmene moždine i trenutno najviše obećavajućom metodom za rehabilitaciju, koju čini stimulacija kičmene moždine. U eksperimentima sa pacovima je pokazano da oni mogu da prohodaju nakon kompletne povrede kičme, da li će raditi i u čovjeku? Dr Staniša Raspopović je istraživač i predavač na Švajcarskom institutu za tehnologiju u Lozani (EPFL) i Biorobotičkom institutu Scuole Superiore Sant’Anna u Pizi, Italija. U toku svoje naučne karijere radio je pri Švajcarskom institutu za tehnologiju u Cirihu (ETH), Autonomnom fakultetu Barselone (UAB) i Univerzitetu u Pizi. Njegovi naučni interesi su povezani sa neurorehabilitacijom, neuroprotezama i robotikom: stimulacija kičmene moždine i perifernih nerava kod povreda kičmene moždine; neuralna kontrola pokreta i senzorno-motorna integracija: od mozga do mišića; kompjuterska modelizacija nervnih proteza; obrada signala za kontrolu proteza i stimulaciju osjećaja u bidirekcionalnim protezama udova. Autor je većeg broja radova u prestižnim časopisima za neuralnu rehabilitaciju i biomedicinski inženjering, i koautor nekoliko knjiga iz medicinske tehnologije.
20.40 H DR VLADIMIR NEDOVIĆ, RAČUNARSKI VID - KONTEKST, RAZVOJ I PRIMJENE
Računarski vid je multidisciplinarna nauka koja se razvila 60-ih godina 20. vijeka, a u skorije vrijeme nanovo dobila na popularnosti zbog dostupnosti velikih kolekcija digitalnih slika i videa, mogućnosti i pada cijena hardvera, kao i napretka u srodnim oblastima poput vizuelne percepcije, digitalne obrade signala i statističkih metoda za analizu podataka. Tokom predavanja dr Nedović će se osvrnuti na multidisciplinarnu prirodu ove oblasti, dati njen kratki i generalni pregled, i uz pomoć raznih primjera i referenci prikazati moguće primjene njene tehnologije. Vladimir Nedović rođen je 1979. godine u Kotoru, gdje je pohađao osnovnu školu i gimnaziju. Osnovne studije informatike započeo je na beogradskom ETF-u, a završio na Florida Atlantic Univerzitetu u SAD-u. Na Univerzitetu Amsterdam u Holandiji završio je 2006. magistraturu iz oblasti vjestačke inteligencije, sa specijalizacijom za automatsku analizu slika i videa. Doktorat iz iste oblasti, sa specijalizacijom za proračun treće dimenzije iz slika, brani 2011. godine. Objavljivao je naučne radove na najprestižnijim konferencijama i časopisima iz struke, sarađivao sa Philipsom, holandskim Institutom za primijenjenu nauku (TNO), te mnogim univerzitetima u Evropi i Americi. Interesovanja su mu na polju vizuelne percepcije, prepoznavanja objekata i scena uz pomoć računarskog vida, te razvoja sistema za pretraživanje vizuelnog materijala. Živi u Amsterdamu, Holandija, i suvlasnik je Science Huba, konsultantske firme na polju digitalne obrade slika i podataka.
Prijatelji festivala:
Organizatori:
Pokrovitelji:
